مراسم شب یلدا یکی از جشن‌های اصیل ایرانی است که از گذشته تا به امروز مورد توجه تمام افراد قرار گرفته است. این مراسم که با روح هنر ایران و سنت‌های ایرانی آمیخته است، به عنوان دراز‌ترین شب سال شناخته می‌شود.
طبق سنت‌های قدیم، در این شب همگی دور سفره شب یلدا جمع شده و این سنت دیرینه را جشن می‌گیرند و به همین علت، تزیین میز یلدا، اهمیت پیدا کرده است. در این مقاله از وچری همراه باشید تا ایده‌هایی برای تزیین میز یلدا با صنایع دستی ارائه دهیم.
استفاده از صنایع دستی در تزیین سفره یلدا
یلدا یکی از مراسم‌های ملی تاریخی ایران است که هر ساله طبق سنت دیرینه‌مان این شب را جشن گرفته و همگی دور سفره شب یلدا جمع می‌شویم. به همین منظور می‌توانید با استفاده از صنایع دستی دست‌ساز هنرمندان این سرزمین در سفره یلدا خود، علاوه بر حمایت از این هنر با اصالت، مراسمی ایرانی و با شکوه را برگزار کنید. امروزه با گسترش اینترنت و امکان خرید آنلاین صنایع دستی، می‌توان به راحتی، این صنایع ارزشمند با کیفیت را تهیه کرد.
توجه داشته باشید که تمامی صنایع شناخته شده در ایران نه توسط دستگاه‌های امروزی، بلکه به دست زحمتکش هنرمندان و صنعتگران ایرانی ساخته شده اند که همین امر موجب ارزش بیشتر این صنایع دستی می‌شود.
جالب است بدانید که تا همین چند دهه پیش، سفره یلدا را بر روی کرسی پهن می‌کردند. در نتیجه حرارت کرسی موجب گرمی خانواده‌ها و نزدیکی اعضای خانواده در این شب سرد و باستانی می‌شد. در حال حاضر کرسی‌های قدیم جای خود را به میز‌های امروزی داده‌اند که می‌توانیم با تزئین آن‌ها به شیوه سنتی و استفاده از صنایع دستی، حال و هوای جشن‌های باستانی خود را همانند گذشته حفظ کنیم.
از چه صنایع دستی برای تزئین سفره شب یلدا استفاده کنیم؟
تنوع صنایع دستی در ایران بسیار زیاد است و هرکس می‌تواند چیزی را مطابق با سلیقه خود پیدا کند. تعدادی از این صنایع که در تزیین سفره یلدا کاربردی هستند را در ادامه معرفی کرده‌ایم. علاوه بر این موارد نیز می‌توانید با خرید عروسک های دست ساز و هدیه دادن آن به کودکان خانواده، آن‌ها را به فرهنگ و سنت ایرانی جذب کنید.
سفره قلمکار
سفره قلمکار یکی از سنتی‌ترین انواع هنرهای زیبا است که به عنوان یکی از معروف‌ترین صنایع دستی اصفهان نیز شناخته می‌شود. در تهیه‌ی این سفره به وسیله‌ی قلم و یا مهر‌های چوبی، طرح مورد نظر بر روی پارچه و سفره انجام می‌شود.
مهر و یا قالب‌های چوبی قلمکاری که برای ایجاد طرح بر روی سفره قلمکار استفاده می‌شوند، معمولا در ابتدا حاوی رنگ‌های تیره و در مرحله دوم دارای رنگ‌های قرمز، آبی، زرد و عنابی هستند.
طرح‌های مورد استفاده در سفره قلمکار شامل بته جقه، اشکال هندسی گل و برگ، طرح‌های اسلامی، طرح‌های شکار، کتیبه‌های هخامنشی، نقوش حیوانات اهلی و وحشی و نقوش مینیاتوری هستند که بر اساس ذوق و سلیقه صنعتگر طراحی و تولید می‌شود.
جنس پارچه‌های قلمکار بیشتر از پنبه است ولی در مواقعی از ابریشم، کتان و یا کرباس هم استفاده می‌شود. در نهایت پارچه‌های قلمکار با رنگ بی نظیر و اصالت خود، بهترین گزینه برای استفاده در مراسم ملی و سنتی ایرانیان شامل شب یلدا و عید نوروز هستند.
ترمه
یکی دیگر از انواع پارچه‌های نفیس مورد استفاده در سفره شب یلدا، ترمه است. ترمه پارچه لطیف و ظریفی است که معمولا از پشم و ابریشم بافته می‌شود و در بیشتر مواقع همه آن را با نقش بته جقه می‌شناسند. در بافت این پارچه نفیس از پشم سفید استفاده می‌شود و الیاف بسیار لطیف و ظریف، تار و پود این دست‌بافته‌ی ارزشمند را تشکیل می‌دهند.
یکی از مهم‌ترین وظایف بافنده این پارچه، انتخاب رنگ و هماهنگی میان آن‌ها در این صنایع دستی ارزشمند است. ترمه در شهر‌های مختلفی تولید می‌شود اما نامش بیشتر با شهر یزد پیوند خورده و مرغوب‌ترین نوع آن در این شهر یافت می‌شود.
نقش‌های مورد استفاده در این پارچه‌ی نفیس شامل بته‌جقه، گل شاه عباسی، بته خرقه‌ای، بته ترمه‌ای، بته کشمیری و … می‌شود.
ظروف مسی یا مینا‌کاری
از گذشته تا به امروز، ساخت ظروف یکی از مهم‌ترین هنرهای مردم ایران است. در همین راستا استفاده از ظروف سنتی و خوش ساخت بخش مهمی از تزئینات سفره یلدا محسوب می‌شوند.
در این میان ظروف مسی یکی از سنتی‌ترین صنایع دستی ایران هستند که می توان از آن‌ها برای سرو آجیل، خوردنی‌های مختلف و به ویژه هندوانه و میوه در سفره‌ی یلدا استفاده کرد. از بهترین نمونه‌های این ظروف می‌توان به آجیل‌خوری مسی، ست پذیرایی مسی، لیوان‌های مسی و … اشاره کرد.
از دیگر ظروف پر‌طرفدار مورد استفاده در سفره شب یلدا، می‌توان به نمونه‌های مینا‌کاری شده اشاره کرد. هنر مینا کاری از جمله هنر‌هایی است که تنوع بسیار زیادی در آن دیده می‌شود و از بهترین نمونه‌های آن می‌توان به بشقاب مینا‌کاری، کاسه مینا‌کاری، گلدان مینا‌کاری و نمونه‌های متنوع دیگری از این هنر اشاره کرد.
ظروف مینا‌کاری با ظاهر چشم‌نواز خود، بهترین گزینه به عنوان ظروف مورد استفاده در سفره شب یلدا هستند که با نقوش زیبا و ارزشمند خود موجب زیبایی هر چه بیشتر سفره یلدا شما می‌شوند.
گلدان فیروزه‌کوب
استفاده از گل درون گلدان‌های سنتی، یکی دیگر از مواردی است که باعث زیبایی هرچه بیشتر سفره یلدا شما می‌شود. گلدان‌های صنایع دستی ایران با طرح‌های افسانه‌ای و یا گل‌های آراسته شده، شادی و نشاط را به سفره هدیه می‌دهند. در این میان گلدان‌های فیروزه‌کوب با استفاده از اصیل‌ترین هنر ایران تزئین شده و در نتیجه زیبایی دو چندانی به محیط می‌بخشند.
در طراحی ظروف فیروزه‌کوبی در ایران، اغلب علاوه بر داشتن طرح فیروزه‌کوبی، طراحی نقش و نگار نیز بر روی زمینه نقره، مسی و یا برنجی ظروف انجام می‌شود. همچنین توجه داشته باشید که تمامی این ظروف به دلیل داشتن روکش پلی‌استر از ظاهری شفاف و صاف برخوردار هستند. در این راستا پلی استر با پوشاندن سطح مس، علاوه بر افزایش مقاومت آن، باعث می‌شود تا مس با قرارگیری در معرض اکسیژن تغییر رنگ نداده و سیاه نشود.
ظروف خاتم‌کاری
یکی دیگر از انواع بی‌نظیر صنایع دستی ایرانی، ظروف خاتم‌کاری است. خاتم‌کاری‌های معروف ایرانی، امروزه بیشتر بر روی زمینه‌ی چوبی انجام می‌شوند. بدنه‌ی اصلی این ظروف ساخته شده از انواع چوب‌هایی است که امکان چسباندن اثر خاتم‌کاری شده وجود داشته باشد.
در این میان، ظروف آجیل‌خوری خاتم‌کاری شده از بهترین نمونه‌های این هنر برای استفاده در سفره یلدا هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید حسی از طبیعت و هنر اصیل ایرانی را در سفره‌ی خود به وجود آورید. از این ظروف چشم‌نواز، علاوه بر جنبه‌ی تزئینی آن می‌توان برای کاربردی‌های متفاوتی همچون سرو آجیل، شکلات و … استفاده کرد.
دیدگاهتان را بنویسید